Grudzień to miesiąc pod znakiem świątecznych przygotowań - a do tego zaliczam również czytanie świątecznych książek i oglądanie filmów z zimową atmosferą. W tym roku zaczęłam od Sztucznej Brody Świętego Mikołaja autorstwa Sir Terry'ego Pratchetta. Do Świata Dysku próbowałam podejść parę razy, jeszcze jako nastolatka, ale chyba nie byłam na to gotowa.

Seria jest na liście moich koniecznie-przeczytaj, więc jako "wstęp" postanowiłam przeczytać ten krótki zbiór świątecznych opowiadań. Wydaje się, że był to strzał w dziesiątkę, po pochłonęłam Sztuczną Brodę... w jeden wieczór i czułam niedosyt zamykając książkę. Opowiastki są niezwykle zabawne i ciepłe, humor Pratchetta jedyny w swoim rodzaju i bardzo inteligentny. Czytając o wybuchającym placku z mięsem sama wybuchłam śmiechem. Do tego szczypta brytyjskiej kultury wpleciona w historyjki sprawiła, że - dla mnie - była to wręcz lektura idealna. Opowiadania trafią do małych i dużych czytelników i na pewno zachwycą każdego z nich. Ja na pewno sięgnę po książkę jeszcze nie raz, również w języku angielskim, aby pełniej doświadczyć pióra Pratchetta.

Kora to zbiór opowiadań, który po zamknięciu książki pozostawił mnie z uczuciem ciężkiego serca, ale też niedosytu. Lorrie Moore nie podaje nic na tacy, nic wprost - historie tka z niebanalnych metafor, posługując się kunsztowną stylistyką. Nie jest to pozycja z gatunku "łatwych, lekkich i przyjemnych". Kora wymaga od czytelnika wrażliwości i refleksji.

Opowiadania te traktują o ludzkim cierpieniu, stracie, tęsknocie, pragnieniu bycia kochanym i potrzebnym. Są gorzko-słodkie, lekko ironiczne, do bólu przenikliwe i nieco mroczne.

Opowiadania same w sobie mogą być lekko przytłaczające. Siłą Lorrie Moore jest jednak styl jej pisania - niezwykle wyszukany i złożony, finezyjny, wręcz artystyczny.

Jednym z opowiadań, które zrobiło na mnie największe wrażenie jest "Strata czasu" - opowieść o małżeństwie, które nie przetrwało do sakramentalnego póki śmierć nas nie rozłączy, o złudzeniach i nadziei opuszczonej kobiety, o gasnącym  w bólu płomieniu uczucia. 

Nie bez powodu Kora została okrzyknięta jedną z 10 najlepszych książek 2014 przez Publisher's Weekly. Mimo, że cierpkość i smutek wyzierające ze stron mogą niektórych czytelników zniechęcać, warto tę pozycję przeczytać w całości i podjąć refleksję nad czytanym tekstem. Czy jest to karykatura społeczeństwa i jego bolesnych problemów, czy raczej boleśnie wyeksponowana i obnażona rzeczywistość? Skłaniam się ku temu drugiemu twierdzeniu, pozostając pod wrażeniem błyskotliwego, choć mrocznego, humoru i piękna jakie można znaleźć pomiędzy wierszami opowiadań Lorrie Moore.

7/10

za egzemplarz recenzencki dziękuję

Tytuł powieści możecie kojarzyć z czteroczęściowym mini-serialem produkcji HBO na jej podstawie. W Polsce pierwszy raz została wydana w roku 2010 jako Okruchy Codzienności. Rok wcześniej otrzymała prestiżową nagrodę Pulitzera w kategorii "Fikcja literacka".

"Olive Kitteridge" jest zbiorem trzynastu krótkich opowiastek o mieszkańcach małego miasteczka Crosby w Nowej Anglii, które łączy tytułowa bohaterka, zgorzkniała i oschła nauczycielka matematyki. Opowieści te są sentymentalną podróżą w świat wspomnień bohaterów, gorzką lekcją życia i rozczarowań jakie ze sobą niesie, próbą adaptacji gdy cały ich świat i wartości nagle obracają się w pył, ale także chwilą refleksji na ich drodze życia, iskrą nadziei i odwagi. Nie wszystkich bohaterów i ich wybory czytelnik zaakceptuje i pokocha, jednak na pewno ich zrozumie. Autorka subtelnie dotyka trudnych tematów, nie podając wszystkiego na tacy, licząc na wrażliwość czytelnika. Mimo krótkiego czasu obcowania z większością postaci, jesteśmy w stanie zapoznać się z ich portretem psychologicznym i być może nawet przez chwilę czuć tak jak oni.

Postać Olive Kitteridge, będąca swoistym spoiwem dla całej powieści, nie jest głównym tematem wszystkich rozdziałów. W niektórych pojawia się na bardzo krótko, w niektórych zostaje jedynie wspomniane jej imię, jednak z każdą stroną jesteśmy bliżej poznania i zrozumienia właśnie jej - z zewnątrz gburowatej i niewzruszonej, ciężko doświadczonej przez los, skrzywdzonej kobiety.

Nie ukrywam, że styl autorki, w połączeniu z naprawdę dobrym tłumaczeniem na nasz rodzimy język, zrobił na mnie ogromne wrażenie. Powieść jest napisana w sposób prosty, lecz niezwykle plastyczny i oddziałujący na zmysły. Miejscami, podobnie jak Olive, jest surowy i twardy, by zaraz zmienić się w miękki, ciepły i barwny. Książkę czyta się szybko, lecz z uwagi na trudne problemy, o których traktuje, nie zaliczyłabym jej do gatunku lekkich.

"Olive Kitteridge" to niecodzienna opowieść o ludzkiej codzienności - miłości i zdradzie, przemijaniu, odchodzeniu, życiu z bolesną raną, nadziei.  Książka uderza we wrażliwość i duszę czytelnika pozostawiając w nich trwały ślad, skłania do myślenia, wzrusza, ale też bawi. Serdecznie polecam. Obok tak znakomitej lektury nie można przejść obojętnie.

9/10

Wybory Joanny Łukowskiej to zbiór siedmiu krótkich opowiadań – o nastolatkach dla nastolatków. Mimo że do tej grupy wiekowej od kilku lat się nie zaliczam, kiedy potrzebuję chwili wytchnienia i lekkiej książki lubię czytać młodzieżówki. Dawno nie sięgałam po formę literacką jaką jest opowiadanie, dlatego z chęcią zdecydowałam się przeczytać Wybory – dodatkową zachętą byli realistyczni bohaterowie, żadne wampiry czy wilkołaki, których mam ostatnio przesyt. 

Tytuł książki to zarówno tytuł pierwszego opowiadania, jak i motyw przewodni całej pozycji. Poznajemy różnych bohaterów – nastolatków, borykających się z wszelakimi trudami dorastania. Mierzą się z problemami w szkole, wymaganiami rodziców, pierwszą miłością, istotą przyjaźni, a także obrazem siebie w oczach swoich i rówieśników. Walczą z kompleksami, swoimi słabościami – wszystko to dzieje się poprzez dokonywanie, często trudnych, życiowych wyborów. Spośród opowiadań najbardziej spodobały mi się dwa: Pyza oraz Smok i dziewica. Pierwsze traktuje o zjawisku bliskim wielu kobietom, nastolatkom (coraz młodszym) niestety również – odchudzaniu. Autorka w sugestywny sposób pokazuje, jak dieta może wpłynąć nie tylko na nasze ciało, lecz także na naszą psychikę, osobowość i relacje z bliskimi. Smok i dziewica natomiast to zabawna powiastka o niezłomnym dziadku, który za wszelką cenę stara się chronić swoją wnuczkę przed zalotnikami i amantami. Przerysowana i komiczna postać dziadka, zrezygnowanej Justyny i nieugiętego Gabrysia, który postanawia nie bać się starszego pana. Co z tego wyniknie? 

Książka Joanny Łukowskiej niesie ze sobą wiele pozytywnych wartości. Pokazuje nastolatkom, że nie są osamotnieni w swoich problemach, a z każdej sytuacji znajdzie się wyjście, jeżeli pójdziemy właściwą, przemyślaną drogą. Wybory są opowiadaniami lekkimi w odbiorze, ciepłymi i niosącymi morał. Jedynym, co mogę autorce zarzucić jest – miejscami – silenie się na „młodzieżowy slang”, co czasem wypada sztucznie. W dobie młodzieżowych książek fantasy warto sięgnąć po pozycję traktującą o czymś realnym, co spotyka nastoletnich czytelników każdego dnia. Opowiadania Joanny Łukowskiej będą bardzo dobrym wyborem.

recenzja powstała dla czasopisma internetowego DEBIUTEXT

(http://debiutext.eu/4507,recenzja-wybory-joanna-lukowska.html)